Proeverij KCWS 23-01-2015: Whisky women

Deze keer gaat het over vrouwen en whisky. Vroeger al waren er vrouwelijke professionals die hun sporen hebben verdiend in de whiskywereld en dat is nu nog steeds het geval; vakvrouwen die met een vaak frisse kijk op de zaak 'hun' product/distilleerderij vorm geven.
Onze tastemaster laat ons kennis maken met vrouwen als Gillian MacDonald, Angela D'Orazio, Kirstie McCallum en meer van deze iconen.
Uiteraard horen daar ook passende whisky's bij van de distilleerderijen die met deze vrouwen zijn verbonden. Denk aan bijzondere whisky's gemaakt bij onder meer Glenmorangie, Laphroaig, Mackmyra en nog een drietal distilleerderijen.

De eerste van de avond is Cardhu, whisky van de zwarte rots (dhu betekend zwart in het Gealic). Het verhaal gaat dat mevr. Cumming de Cardhu distilleerderij gelegaliseerd heeft, schoonvader John Cumming was een illegale whiskysmokkelaar. Bij het bouwen van de nieuwe distilleerderij werden de stills door Elizabeth verkocht aan William Grant om de Gelnfiddich distillery op te zetten. In 1893 werd de Cardhu verkocht aan Johnnie Walker en tot op heden is Cardhu verantwoordelijk voor het grootste gedeelte van de malt whisky in de JW-blends.

John en Elizabeth Cumming

De whisky: Cardhu 18 yrs, 40%.
Kleur: licht geel,
Neus: vaag, sherry en bourbon-mix met de bijbehorende tonen.
Smaak: vrij vlak. Noten, rozijnen en vanille. Geen hoogvlieger en na 18 jaar mag je wel wat meer verwachten.
Punten: 75

De volgende dame is Gillian McDonald, momenteel werkzaam bij Glenmorangie. Zij heeft haar opleiding genoten bij Heriot-Watt University, een universitaire opleiding in brouwen en distilleren.

Gillian McDonald

De whisky: Glenmorangie 18yrs 43%.
Kleur: licht geel,
Neus: oud leer, geur verdwijnt snel en wordt vlak.
Smaak: weinig bijzonders, misschien door het lage alcoholpercentage? Opnieuw geen hoogvlieger en na 18 jaar mag je wel wat meer verwachten.
Punten: 75

Hapje tussendoor: kaassoufflé.

Bij Burn Stewart werkt Dr. Kirstie McCallum als global Brand Ambassador. zij heeft een universitaire graad in de chemie en is via een tijdelijk baan in een graandistillery in de whisky-industrie terecht gekomen. 

Kirstie McCallum

We genieten van de Bunnahabhain 18yrs 46%. 

Kleur: donker geel.
Neus: veel sherry-invloeden: noten, vijgen, rozijen etc.
Smaak: opnieuw veel sherry. Mooi gelaagd. Ik vraag me af of deze nou heel erg anders is dan de lekkere 12 jaar oude.
Punten: 88


Dan verlaten we, voor even, Schotland en gaan naar Zweden naar Angela d'Orazio. Zij is begonnen als Brand Ambassador bij Glenmorangie. Later heeft ze de Akkurat whiskybar in Stockholm opgezet en organiseerde ze trips naar Schotland. Daarna ontmoette ze de mensen van Mackmyra en "the rest is history". 

Angela d'Orazio

We proeven uiteraard Mackmyra, de Preludium 06 50,5%. 

Kleur: licht geel.
Neus: frisse smaak, sterke citrus en een beetje turf.
Smaak: erg zoet, turfrook, citrusvruchten. Mooie volle smaak.
Punten: 85

Daarbij eten we köttbullar met lingonberrysaus.

Na het uitstapje weer terug naar Schotland, in bijzonder Islay voor de laatste 2 dames. Als eerste Rachel Barrie, master blender bij Morrison-Bowmore. Ook deze dame heeft een link met Glenmorangie want ook daar is ze werkzaam geweest als master blender. 

Rachel Barrie

De whisky: Bowmore White Sands 17yrs 43%.

Kleur: donker geel.
Neus: lichte sherryinvloeden en turf. Turf overheerst.
Smaak: frisse smaak maar niet heel bijzonder. Een paar off-notes bederven de boel een beetje.
Punten: 79

Voor de afsluiting gaan we een stuk terug in de tijd naar Bessie Williamson. Een bijzonder verhaal: Bessie vertrok 1932 naar Islay om een jaartje te werken bij Laphroaig. Ze kwan direct te werken als secretaresse onder Ian Hunter, toenmalig eigenaar, maar dat jaartje werd wat langer. Na de beroerte van Ian Hunter in 1938 kreeg ze de verantwoordelijkheid over de US distributie van Laphroaig, en in 1945 was ze zelfs full time distillery manager. Na de dood van Hunter in 1954 erfde ze de gehele distilleerderij en alles wat daar bij hoorde.

Bessie Williamson

De laatste whisky van deze avond: Laphroaig Select NAS 40%. 

Kleur: donker geel.
Neus: turf overheerst.
Smaak: milder dan de geur doet vermoeden maar vooral veel turf. Nogal één-dimensionaal.
Punten: 75

Meer over vrouwen in whisky: klik hier.

Nederlandse en Europese regels m.b.t. whisk(e)y

Een eenvoudige vraag: wat is de definitie van Nederlandse whisky?

Wat bedoel ik er mee: Van Schotse weten we het wel: minimaal 3 jaar, koperen potstill, eiken vaten, etc. Dit wordt streng gecontroleerd door de Scotch Whisky Association (SWA), logisch, het gaat tenslotte om hét exportproduct van Schotland, en concurrentievervalsing zou de kwaliteit en de goede naam niet ten goede komen.

Maar hoe zit het met NL? Volgens mij houden de grotere distillateurs hier (Zuidam, Frysk Hynder) de Schotse regels aan maar stel nou dat je daarvan wil afwijken, mag dat dan? In de US en Ierland doen ze dat namelijk ook.

Ik kan me voorstellen dat bijv. Zuidam er belang bij heeft om dat vast te leggen, zij profileren zich met Dutch Single Malt Whisky.

In Nederland hebben we SpiritsNL als branchevereniging voor gedistilleerd. Zij werken (o.a.) aan de wet- en regelgeving voor alcoholhoudende dranken en lobbyen voor de branche.

Een citaat:
In 1989 is een Europese wet van kracht geworden, waarin regels zijn vastgesteld voor de samenstelling van veel gedistilleerde dranken met een alcoholgehalte van meer dan vijftien procent. Voor deze dranken, waaronder Aquavit, Brandy, Cognac, Gin, Grappa, Ouzo, Rum, Whisky, Vodka en tientallen anderen, is bijvoorbeeld het minimum alcoholpercentage bepaald. Maar in de verordening is ook vastgelegd welke grondstoffen gebruikt worden, op welke wijze rijping plaatsvindt, welke aroma's zijn toegestaan of op welke wijze kleuring of verzoeting mag worden toegepast. Het doel van deze regelgeving is het beschermen van de kwaliteit van de verschillende dranken en het voorkomen van concurrentievervalsing.
(Bron: spiritsnl.nl/wat_is_gedistilleerd/v/euro...es_gedistilleerd.php , 22 nov 2015)


Zoals te verwachten is er vanuit Nederland hier niets over geregeld maar wel vanuit de EU. Of is de Nederlandse regelgeving komen te vervallen na invoering van de Europese regelgeving?

Uit het productieblad van de EU:

2. Whisky of Whiskey
a) Whisky of whiskey is een gedistilleerde drank die uitsluitend bereid is door:
i) distillatie van een beslag van gemoute granen, al dan niet met hele korrels van andere granen, dat vooraf
— is versuikerd door diastase van de erin aanwezige mout, al dan niet met andere natuurlijke enzymen,
— is vergist onder inwerking van gist;
ii) vervolgens door een of meer distillaties is gedistilleerd tot minder dan 94,8 % vol op zodanige wijze dat het distillatieproduct een aroma en een smaak heeft die afkomstig zijn van de gebruikte grondstoffen;
iii) waarna het einddistillaat gedurende ten minste drie jaar rijpt op houten fusten met een capaciteit van niet meer dan 700 l.
Het einddistillaat, waaraan alleen water en zuivere karamel (ten behoeve van kleuring) mogen worden toegevoegd, moet zijn kleur, aroma en smaak die het gevolg zijn van het in de punten i), ii) en iii), beschreven productieproces, behouden.
b) Het alcoholvolumegehalte van whisky of whiskey bedraagt ten minste 40 % vol.
13.2.2008 NL Publicatieblad van de Europese Unie L 39/29c) Aan whisky of whiskey mag geen alcohol, al dan niet verdund, in de zin van punt 5 van bijlage I worden toegevoegd.
d) Whisky of whiskey wordt niet verzoet of gearomatiseerd en bevat geen andere toegevoegde kleurstoffen dan zuivere karamel.

Okee, een directe overname van de productieparagraaf uit de SWA regels zo te zien. (niet helemaal, er wordt gesproken van 'houten vaten' en niet van 'eikenhouten vaten' zoals bij de SWA regels en het toevoegen van extra enzymen bij het mashen lijkt toegestaan).

In principe is het dan toegestaan om bijvoorbeeld geprepareerde houten staven (in sherry gedrenkt bijv.) in een vat te hangen. In de US doen ze dat wel en als ik het me goed herinner is er in Schotland hier ook al eens e.e.a. over te doen geweest. De SWA heeft dit verboden.