maandag 15 juni 2015

Proeverij KCWS 22-05-2015: "Wondersticks"

Het fenomeen Wonder Sticks is een nieuwe en intrigerende aanvulling op de boeiende whiskywereld.
Dat de belevingsfactoren van whisky zoals kleur, geur, smaak, en afdronk, worden beïnvloed door zowel de ingrediënten als de verschillende fases van het proces behoeft geen verdere toelichting. Een van deze factoren is de houtrijping en dat is het gebied waar de Whisky Maniacs zich mee bezig houden. Uiteraard zijn zij niet de eersten maar ze hebben wel een bijzondere filosofie ontwikkeld en inmiddels ook in praktijk gebracht: het veredelen van whisky door gebruik van de Wonder Sticks, volgens speciaal procedé behandelde houtstaafjes. Eén en ander is geïnspireerd door een filmje op de site van ralfy.com. In deze video toont Ralfy enkele experimenten waarbij whisky onder andere veredeld wordt met hout.

Het programma bestaat uit een proeverij en een workshop.
Tijdens de proeverij wordt uitgebreid uitleg gegeven over de verschillende aspecten van houtrijping en ga je de verschillen proeven tussen 3 onbewerkte en 3 bewerkte whisky's. Leuk detail is dat de Whisky Maniacs speciaal voor KCWS recepturen hebben voorbereid en momenteel aan het testen zijn; het resultaat daarvan kun je tijdens de proeverij ervaren...
Na de proeverij ga je zelf aan de slag om een basiswhisky te voorzien van de Wonder Sticks, hetzij volgens bestaande receptuur hetzij naar eigen creativiteit. Uiteraard alles onder deskundige begeleiding van Mario en Martin.
Aan het einde van de avond ga je naar huis met je gewonderstickte whisky die, conform het voor jou geldende recept, nog enige tijd mag rusten en huwen.




Eerst de proeverij: 
We beginnen met een Glen Talloch. Een goedkope blend met een vrij groot gehalte aan graanwhisky, de reden waarom deze zo goedkoop is. Een vrij zachte en zoete whisky zonder uitgesproken geur of smaak, duidelijk gemaakt om zoveel mogelijk mensen te plezieren.



De volgende is dezelfde whisky maar dan bewerkt met staafjes Europees eiken Sherry, Port en Naturel voor een periode van 12 dagen. Sterkere geur, lijkt een beetje rokerig, veel kruidiger en meer diepte in de smaak. De geur van een houtzagerij. Een merkbare verandering, maar ik vind het niet echt whisky-achtig meer en het lijkt wel een heel ander soort drankje geworden. Niet per-sé een verbetering naar mijn mening.



Nummer drie is een Deanston Virgin Oak. Op zich een prima whisky, licht citrus, kruidig, beetje muffig en lichte zwaveltonen in de afdronk. Weinig uitgesproken qua smaak en geur.

Dan dezelfde Deanston maar dan 9 dagen bewerkt met Amerikaans eiken Sherry, Port, Cognac en Naturel. Veel kruidiger weer en ook hier een duidelijke verandering.



Hetzelfde recept maar dan met Europees eiken geeft weer een heel ander resultaat.
Europees eiken geeft een kruidiger resultaat, Amerikaans eiken maakt de whisky minder droog.



We halen hetzelfde truukje nog een keer uit met de Benriach Birnie Moss en als laatste proeven we het verschil tussen een onbewerkte Bowmore Legend en één die slechts 1 dag een stokje heeft gekregen; het verschil is opmerkelijk.


Opmerkelijk was ook dat op de proeverij bijna niemand de glaasjes leeggedronken heeft. Teken aan de wand?


Dan de workshop:
We hadden opdracht gekregen om allemaal een basic-whisky mee te nemen, mijn keus was gevallen op een standaard Bushmills 40%. Anderen hadden gekozen voor bijvoorbeeld Jonnie Walker black label, Glen Grants, Famous Grouse, Black & White enzovoort. Een kleine hoeveelheid uit deze fles ging in een kleiner flesje. Deels om een vergelijk te hebben met de bewerkte whisky maar ook om meer "lucht" in de fles te krijgen wat voor meer oxydatie moet zorgen.


Eerst moeten we een paar vragen beantwoorden, hieruit volgt dan je gewenste combinatie:

Welke smaak bevalt je het best?
1) Vanille, bloesem, boterbabbelaars
2) Koffie, cake, toffee

Als je kunt kiezen in de sterkte van whisky, wat kies je dan?
3) Zacht van smaak
4) Wat stevigere smaak, meer 'bite' en wat intensere houttonen

Welke whisky van de proeverij beviel je het best?
5) Deanston op basis van Amerikaans eiken
6) Deanston op basis van Europees eiken

Ik heb de combinatie 245 aangekruist. Voor mijn Bushmills kreeg ik 4 stokjes: 1 x Europees eiken Sherry, 2 x Amerikaans eiken Naturel en 1 x Amerikaans eiken Port. Deze moeten 12 dagen in de fles en daarna nog 7 dagen "huwen".




Eerst het kleine flesje vullen en dan de stokjes er in. Thuis regelmatig de fles schudden en keren zodat de whisky goed met het hout in contact komt en om wat lucht er aan toe te voegen. Na een dag of wat is de whisky al een stuk donkerder van kleur geworden en de geur is ook merkbaar anders geworden.

Na 12 dagen regelmatig schudden en keren van de fles mogen de stokjes er dan eindelijk uit. Er zat behoorlijk wat houtskool in de fles wat ik er uit wilde filteren. In een Blackadder Raw Cask zit ook houtskool maar toch... Dus aan de gang met een theezeefje, een maatbeker en een koffiefilter. Langdurig proces want zo snel loopt zo'n filter niet door. En wat bleef er een ongelooflijke hoeveelheid houtskool achter in het filter!




Daarna de stokjes uit de fles peuteren en de whisky weer terug in de fles gieten, en weer een week wachten...

En dan eindelijk de laatste stap: proeven!
Visueel: kleur is een stuk donkerder dan het origineel, roder.
Neus: Kruidig, beetje rook (als in houtskool) scherp en peperig.
Smaak: Erg kruidig, peperig, scherpe nasmaak. Smaak is sterk veranderd, het zoete van het origineel is helemaal weg.
Conclusie: is het beter? Mwah, ik zou zeggen: nee. Anders ja, maar beter nee. Het origineel krijgt van mij 75 punten, de 'gewonderstickte' versie 70. Toch zou je een heel slechte whisky hiermee kunnen 'oppimpen'. Maar van een redelijk goede wordt het niet beter. Leuk experiment, dat wel.