BTC (4): Blind Tasting Competition 2014 (eindstand na 18 samples)

Hoe is het afgelopen met de BTC?
Ook het derde deel was niet best, en dan ook nog eens te laat met invullen... (nr. 16). Nog wel blind geproefd en ik neem die 20 punten mee in mijn eigen telling...
In de eindstand op de 64e plaats (van de 73) met 251 punten. Vorig jaar 15e met 419 punten... De winnaar heeft 991 punten. Die 20 punten had voor de klassering niets uitgemaakt.

Erg leuk weer; sommige whiskies waren bijzonder lekker, een enkeling maar matig. Opvallen dat bepaalde whiskies "van naam" blind geproefd bij de diverse deelnemers maar laag scoren. De Feis Ile Lagavulin (nr. 17) bijvoorbeeld: bij de deelnemers blind geproefd slechts 82 punten, op Whiskybase boven de 92...

Anyway, het zit er weer op, eens kijken of ik volgend jaar weer mee doe.

Sample 18:
Kleur: Licht geel
Neus: Veel schuim, weinig textuur in het glas. Waarschijnlijk jonge whisky met hoog alcoholpercentage. Beetje turf, citrus. Turf zakt een beetje weg na een tijdje. Wordt ook zachter en zoeter na een tijdje, citrus blijft.
Smaak: Toch wel scherp, weinig uitgesproken smaak.
Algemene opmerking: Traditioneel een mooie uitsmijter maar deze is wel matig.
Waardering: 75/100

Mijn gok:
Regio: Highlands
Distillery: Clynelish
Alcoholpercentage: 52,3%
Leeftijd: 13 jaar

Het antwoord: Imperial Speyside 52,4% 18 jaar.
Gescoorde punten: 19


Sample 17:
Kleur: Goud
Neus: Peat! Lots of it! Hangt erg mooi aan het glas, dat wijst op een oude whisky, de sterke turf op een jonge... Verwarrend...
Smaak: Lekkere warme en zoete smaak met een dikke turflaag. Veel alcohol ook. Misschien toch wat ouder.
Algemene opmerking: Stevige turfbom. Islay ligt misschien toch te veel voor de hand maar ik ga er toch voor.
Waardering: 80/100

Mijn gok:
Regio: Islay
Distillery: Laphroaig
Alcoholpercentage: 52,3%
Leeftijd: 15 jaar

Het antwoord: Lagavulin Islay 54,7% 19 jaar.
Gescoorde punten: 20


Sample 16:
Kleur: Donker goud.
Neus: Licht sherry en een beetje turf. Stevig qua alcohol. Niet het hele zoete van de sherry, meer een finish. Ook niet heel oud denk ik, max 15 jaar.
Smaak: Veel sherry, misschien toch geen finish? Stevig alcoholpercentage.
Algemene opmerking: Heel lekker, wil ik wel een fles van. (zal wel mooi duur zijn deze...). (later: Valt mee! Blijft lekker).
Waardering: 90/100

Mijn gok:
Regio: Speyside
Distillery: Allt - a - Bhainne
Alcoholpercentage: 58,3%
Leeftijd: 12 jaar

Het antwoord: Glenrothes Speyside 66,8% 6 jaar.
Gescoorde punten: 20 (helaas te laat met invullen dus feitelijk 0 punten)


Sample 15:
Kleur: Licht geel. Veel schuim,
Neus: Lichte turf, niet heel oud denk ik. Niet de sterke medicinale Islay-turf maar zachter. Vrij hoog alcoholpercentage.
Smaak: Weinig turf in de smaak, stevig qua alcohol. Beetje chocolade in de nasmaak.
Algemene opmerking: Erg lekker en mooi gelaagd.
Waardering: 80/100

Mijn gok:
Regio: Highlands
Distillery: Clynelish
Alcoholpercentage: 57,3%
Leeftijd: 15 jaar

Het antwoord: Bladnoch Lowlands 54,9% 21 jaar.
Gescoorde punten: 0


Sample 14:
Kleur: Licht geel.
Neus: Weinig schuim. Bijzonder geurtje, beetje muf. Veel textuur, ik denk een hoge leeftijd. Muffe verdwijnt na een tijdje, het typische bourboncask geuren komen te voorschijn. Mooi gelaagd.
Smaak: Erg ziltig en toch nog wel scherp. Ook mooi gelaagd qua smaak.
Algemene opmerking: Ook deze is erg lekker. De kwaliteit van de samples is erg hoog (net zoals vorig jaar!).
Waardering: 90/100

Mijn gok:
Regio: Islay
Distillery: Bruichladdich
Alcoholpercentage: 46%
Leeftijd: 25 jaar

Het antwoord: Glen Scotia Campbeltown 61,4% 13 jaar.
Gescoorde punten: 0


Sample 13:
Kleur: Donker goud, lichtjes naar donkerrood neigend.
Neus: Veel schuim dus vermoedelijk boven de 50%ABV. Beetje sherry zoals te verwachten was gezien de kleur. Hangt mooi aan het glas, dus niet erg jong.
Smaak: Stevige alcohol, meubelwas, butterscotch. Erg lekker.
Algemene opmerking: Erg lekkere whisky deze.
Waardering: 88/100

Mijn gok:
Regio: Campbeltown
Distillery: Springbank
Alcoholpercentage: 53%
Leeftijd: 18 jaar

Het antwoord: Glendronach Highlands 59,1% 20 jaar.
Gescoorde punten: 20

BTC (3): Blind Tasting Competition 2014 (tussenstand na 12 samples)

Hoe staat het met de BTC?
Na 12 samples sta ik op de 61e plaats met 172 punten. De nummer 1 heeft op dit moment 631 punten van de tot op dit moment maximale 1200 punten. Lastig blijft het, ik vind het heel knap dat een aantal deelnemers consequent veel punten scoren. Vorig jaar stond ik na 12 samples 35e met 231 punten.

Duidelijk is dat het 2e deel van deze BTC niet mijn beste is... Ik ben aardig weggezakt in de tussenstand.

Sample nummer 10 was een totale verrassing! Een enkeling scoorde nog 60 punten maar de meesten niets. Nummer 11 was ook wel een 'dark horse' voor iedereen. Ook deze had niemand goed geraden.

Sample 12:
Kleur: donker goud
Neus: Sterke geur, kan 'm bij het inschenken al ruiken. hoog alcoholpercentage waarschijnlijk. Licht turfspoortje, niet overheersend. Heeft iets scherps. Dikke tranen dicht bij elkaar; niet erg oud. Ik denk qua alcohol net boven de 50%
Smaak: Licht sherry en beetje rook. Mooi gelaagd, iets scherps,
Algemene opmerking: Een Campbeltown hebben we nog niet gehad, nu dan misschien? Zelfde gok als gisteren...
Waardering: 75/100

Mijn gok:
Regio: Campbeltown
Distillery: Springbank
Alcoholpercentage: 50,3%
Leeftijd: 12 jaar

Het antwoord: Glen Keith Speyside 49,2% 20jaar.
Gescoorde punten: 9


Sample 11:
Kleur: Donker goud
Neus: Hangt mooi aan het glas, maar vormt niet echt tranen. Licht sherry en een spoortje turf. Geen hoog alcoholpercentage. Iets scherps, ik denk een sherry-finish.
Smaak: Scherp, misschien ligt het percentage toch hoger. Beetje butterscotch, rozijnen,
Algemene opmerking: Lekker weer, een sub-topper.
Waardering: 78/100

Mijn gok:
Regio: Campbeltown
Distillery: Springbank
Alcoholpercentage: 50,3%
Leeftijd: 12 jaar

Het antwoord: Balblair Highlands 46% 23 jaar.
Gescoorde punten: 0


Sample 10:
Kleur: Licht geel.
Neus: Schuimtest wijst op laag alcoholpercentage, ik denk 46%. Hangt mooi aan het glas, duurt lang voordat er tranen ontstaan, dit wijst op een oude whisky; schatting: 20+. Lichte sherry-invloeden, ondanks de kleur, bourbonvat heeft de boventoon, geen sherry-finish. Mooi gelaagd, sherry verdwijnt na een tijdje, misschien licht rookspoortje? Vaag... Citrustonen.
Smaak: Hooog alcoholpercentage, schuimtest is weer eens niet betrouwbaar! Scherp, citrus. Ik vind het geen Islander of Speysider. Lowlands misschien?
Algemene opmerking: Geen typische "maandagavond" whisky, toppertje in z'n soort. Pittig dingetje.
Waardering: 80/100

Mijn gok:
Regio: Lowlands
Distillery: Bladnoch
Alcoholpercentage: 55,3%
Leeftijd: 21 jaar

Het antwoord: Balmenach Speyside 62,7% 8 jaar.
Gescoorde punten: 0


Sample 9:
Kleur: Zeer donker goud.
Neus: Heavy sherry. PX-als je het mij vraagt. Schuimtest wijst op laag alcoholpercentage, 46%? Afgaande op wat er de laatste dagen aan de beurt geweest is denk ik aan een Speysider. Erg zware sherry. Hangt goed aan het glas, geen jonkie. Geen PX maar meer Oloroso, geen rozijnen namelijk. Lastig...
Smaak: Veel sherry, beetje scherpe nasmaak. Twijfel tussen Glenfarclas en Glendronach. Ik kies voor de eerste.
Algemene opmerking: Erg lekkere whisky, hier hou ik wel van.
Waardering: 90/100

Mijn gok:
Regio: Speyside
Distillery: Glenfarclas
Alcoholpercentage: 46%
Leeftijd: 20 jaar

Het antwoord: Blair Athol Highlands 46% 25 jaar.
Gescoorde punten: 20


Sample 8:
Kleur: Licht geel
Neus: Licht rokerig, bloemen. Bourbon-barrel. Ik denk een Highlander. Niet heel erg oud, hoog alcoholpercentage.
Smaak: Scherp en niet erg uitgesproken.
Algemene opmerking: Tactisch stemmen en voor een Lowlander gaan? (Niet gedaan, stom!)
Waardering: 75/100


Mijn gok:
Regio: Highlands
Distillery: Clynelish
Alcoholpercentage: 55,8%
Leeftijd: 10 jaar

Het antwoord: Littlemill Lowlands 47,8% 23 jaar.
Gescoorde punten: 0


Sample 7:
Kleur: Donker goud.
Neus: Sherry-invloeden, noten, honing, rozijnen. Niet erg oud gezien hoe het aan het glas hangt. Jaar of 10-15. Ook relatief laag in alcohol. Beetje turf ook wel, en heide.
Smaak: Sherry en beetje turf. Twijfel tussen een Laddie en HP.
Algemene opmerking: Lekker wel. (later: tóch een Islay! Stom! Flesje van  250!)
Waardering: 90/100

Mijn gok:
Regio: Islands
Distillery: Highland Park
Alcoholpercentage: 46%
Leeftijd: 18 jaar

Het antwoord: Bowmore Islay 56,3% 10 jaar.
Gescoorde punten: 0

BTC (2): Blind Tasting Competition 2014 (tussenstand na 6 samples)

Hoe staat het met de BTC?
Nou, op dit moment sta ik op de 29e plaats (van 75) met 143 punten. Vorig jaar had ik na 6 samples 121 punten en stond ik op de 24e plaats. We zijn pas op 1/3 dus er kan nog van alles gebeuren.
Ter vergelijk, nummer 1 heeft op dit moment 341 punten...

Sample 6:
Kleur: Licht geel
Neus: Vrij vlak, zwakke geur. Waarschijnlijk laag alcoholpercentage, de schuimtest wijst hier ook op. geen uitgesproken geur. Hangt wel goed aan het glas. Citrus, vanille en honing. Na een tijdje wat oud leer.
Smaak: Scherp, bloemen, niet uitgesproken. Geen turf of sherry. Ik gok een Lowlander, beetje gebaseerd op wat er al aan de beurt is geweest.
Algemene opmerking: Niet erg uitgesproken maar goed drinkbaar.
Waardering: 75/100

Mijn gok:
Regio: Lowlands
Distillery: Glenkinchie
Alcoholpercentage: 46%
Leeftijd: 15 jaar

Het antwoord: Lochside Highlands 46% 17 jaar.
Gescoorde punten: 40


Sample 5:
Kleur: Goud
Neus: Muf, licht spoortje rook, zoet, honing, vanille, vrij vlak en niet uitgesproken. Hangt niet aan het glas, wellicht een jonge whisky. Ik denk 10 jaar maximaal. Beetje niksig.
Smaak: Al net zo nietszeggend als de geur. Vaag wat koffie en chocolade in de nasmaak. Mokka-achtig.
Algemene opmerking: Geen echte hoogvlieger maar wel lekker.
Waardering: 80/100

Mijn gok:
Regio: Campbeltown
Distillery: Glengyle
Alcoholpercentage: 46%
Leeftijd: 10 jaar

Het antwoord: Benromach Speyside 43% 10 jaar.
Gescoorde punten: 40


Sample 4:
Kleur: Licht geel.
Neus: Turf! Hangt mooi aan het glas, tranen ver uit elkaar, dat wijst op een hogere leeftijd. Toch erg krachtige turf wat wijst op een lage leeftijd. Hoog alcoholpercentage ook.
Smaak: Vooral turf. Scherp door de alcohol, ik denk in de buurt van 55%. Beetje één-dimensionaal. Ik twijfel tussen een Islay en een Ledaig
Algemene opmerking: Pittig drammetje, vooral turf eigenlijk. Maar wel lekker op z'n tijd.
(Later: Yes! Voor de eerste keer de distillery juist!)
Waardering: 82/100

Mijn gok:
Regio: Islands
Distillery: Ledaig.
Alcoholpercentage: 55%
Leeftijd: 16 jaar

Het antwoord: Ledaig Islands 53,3% 8 jaar.
Gescoorde punten: 43

Six down, twelve to go...

Sample 3:
Kleur: Licht geel
Neus: Citrus, gras, geen turf. De tranen in het glas wijzen op een vrij jonge whisky, 12 jaar maximaal, denk ik. Hoog qua alcohol, meer dan 50%. Ik heb het gevoel dat ik deze in de kast heb staan... Citrus is vrij sterk.
Smaak: Niet heel erg uitgesproken maar wel lekker. Tikkeltje chocolade in de nasmaak. Misschien een spoortje turf? Ga toch voor een Islander.
Algemene opmerking: Twijfel...
Waardering: 85/100

Mijn gok:
Regio: Islands
Distillery: Arran
Alcoholpercentage: 52,3%
Leeftijd: 10 jaar

Het antwoord: Balvenie Speyside 47,8% 15 jaar.
Gescoorde punten: 0


Sample 2:
Kleur: Donker goud
Neus: Sherry, maar niet heel erg uitgesproken, meer een finish. Afgaande op de schuimtest* meer dan 50% alcohol. Vanille en honing, vijgen en noten.
Smaak: Beetje zoals de geur: sherry- en bourbonvat invloeden. Scherpe smaak. Vrij jong.
Algemene opmerking: Beetje ingegeven n.a.v. de "resultaten" van gisteren.
Waardering: 75/100

Mijn gok:
Regio: Highland
Distillery: Ben Nevis
Alcoholpercentage: 55%
Leeftijd: 12 jaar

Het antwoord: Glen Garioch Highlands 51,2% 22 jaar
Gescoorde punten: 20


Sample 1:
Kleur: Donker goud
Neus: Sterke geur, sherry-invloeden, alcohol rond de 50%, misschien er net onder.
Smaak: Beetje zurig, sherrytonen zijn goed aanwezig. Niet heel oud, max 15 jaar.
Algemene opmerking: Niet heel erg lekker, geur is wel goed. (Later nog even een Longmorn van een zustervat erbij gepakt, maar deze rook en smaakte qua alcohol véél sterker. Vreemd...)
Waardering: 70/100

Mijn gok:
Regio: Highlands
Distillery: Glenglassaugh
Alcoholpercentage: 46%
Leeftijd: 10 jaar

Het antwoord: Longmorn Speyside 57,5% 17 jaar.
Gescoorde punten: 0

Tussenstand na 6 samples: 29e plaats...

*: de "schuimtest"
Wanneer je een fles whisky flink schudt, ontstaat er een beetje schuim op de whisky. Verdwijnt het schuim snel dan is de whisky minder dan 50% ABV (alcohol by volume).
Blijft het schuim wat langer aanwezig, dan is het alcoholpercentage meer dan 50%.


EDIT: Deze "Schuimtest is NIET betrouwbaar!

Proeverij KCWS 13-11-2014: "The Maltman" door Andrew Hart

Aan de vooravond van het Haagse whiskyfestival heeft de KCWS, met dank aan Whisky Import Nederland, een bijzondere gast! Andrew Hart, de brand-ambassador van "The Maltman" laat ons kennis maken met zijn familiebedrijf en een aantal van de de bijzondere single malt whisky's die door deze onafhankelijke bottelaar zijn geselecteerd.

Andrew is geboren in een whiskyfamilie dus je kunt zeggen dat de whisky hem in het bloed zit. Hij is sinds 1998 werkzaam in het familiebedrijf en heeft de eerste periode voornamelijk in Scandinavië gewerkt en ook in Zweden gewoond.

Tegenwoordig is Andrew betrokken bij alle bedrijfsonderdelen van de selectie van vaten tot marketing en is ook de brand ambassador van het bedrijf. Andrew is in zijn vaders voetsporen getreden en trots lid van "The Keepers of the Quaich".


De line-up is bekend en bestaat uit 1 blended whisky van "Meadowside Blending" en 5 single malt whisky's van "The Maltman". We beginnen met de blend, dit geeft Andrew de gelegenheid over het ontstaan van "The Maltman" te vertellen. Vader Hart heeft met zijn broer (Andrews oom) bottelaar Hart Brothers opgericht. Op een gegeven moment zijn de broers (zakelijk) uit elkaar gegaan en heeft vader Hart met zoon Andrew "The Maltman" opgericht. Andrew was op dat moment maltman bij Springbank distillery, vandaar de naam.

● Royal Thistle, blended whisky
Deze blend wordt specifiek voor de Amerikaanse (d.w.z. US-) markt gemaakt. Chill-filtered omdat de amerikanen geen troebele whisky willen. De blend bestaat uit circa 20% malt-whisky zoals Miltonduff, Ben Nevis, Mortlach; speyside whiskies dus. De graan-whisky in deze blend is hoofdzakelijk afkomstig van Invergordon.
Kleur: licht geel.
Neus: zacht, honing, kruidig en fleurig.
Smaak: zacht en smaakvol, kruidig, koffie in de nasmaak. Goede blend met een eigen karakter.
Punten: 75

● Isle of Arran 1996, 17yo, refill sherry

Ondanks dat deze in een refill-sherry vat gerijpt is, zijn er weinig (traditionele) sherry invloeden aanwezig. De ene sherry is de andere niet natuurlijk, maar dit lijkt wel een bourbon-vat.

Kleur: licht geel.
Neus: vanille en honing, licht rookspoortje.
Smaak: zacht maar vlak. Geen topper.
Punten: 78

Hapje tussendoor: mini cupcakes met olijven.

● Clynelish 1997, 16yo, bourbon hogshead

Tussendoor wordt er door Andrew het reilen en zeilen van een onafhankelijk bottelaar uitgelegd.Het kopen van vaten, proeven, selecteren etc. Men probeert zoveel mogelijk de vaten te laten rijpen in dezelfde streek als waar het gedistilleerd is.

Kleur: licht geel.
Neus: beetje muf, licht rookspoortje.
Smaak: vrij zoet in eerste instantie, honing en vanille. Later een beetje ziltig. mooi gelaagd.
Punten: 82

● Mortlach 1998, 14yo, bourbon cask
Met deze Mortlach is mijns inziens toch wel iets bijzonders aan de hand; volgens Andrew hebben ze met deze een aantal eerste prijzen in de wacht gesleept. Gevolg hiervan was dat deze avond er heel veel van deze whisky bij de slijter in bestelling gingen! Terwijl ik het toch niet zo'n heel bijzondere vond.
Kleur: licht geel/goud.
Neus: fruitig en zoet. Appels en bananen.
Smaak: een beetje ziltig.
Punten: 85

Hapje tussendoor: hoorntjes met pesto.


● Bunnahabhain 2001, 12yo, port matured
Met deze komen we dan wél in de Premier League. Op portvaten gerijpte Bunna. Eerst was er nog wat verwarring omdat deze oorspronkelijk als laatste in de line-up stond, maar dat werd snel recht gezet.
Kleur: goud/bruin.
Neus: noten, vijgen, rozijnen. Wijn-invloeden zijn goed merkbaar. Fris en vers.
Smaak: zoet, chocolade, rozijnen etc. Heel erg lekker, ondanks het hoge alcoholpercentage niet scherp. Hoeft geen water bij.
Punten: 92

● Springbank 1998, 16yo, first fill portpipe
Afsluiter van de avond is een toppertje.
Kleur: donker goud/bruin.
Neus: heel apart: meubelwas, muf, nieuw leer, lijm. Ruikt eigenlijk niet lekker.
Smaak: zoete port, rozijnen, vijgen, noten. Het muffe/vieze uit de neus komt niet terug (gelukkig!) heel erg lekker, jammer dat deze zo prijzig (circa € 140,-) is.
Punten: 92


Leuke avond. Opmerkelijk: de nasmaak van de Springbank is tot halverwege de nacht aanwezig!

BTC (1): Blind Tasting Competition 2014

De Blind Tasting Competition zit er weer aan te komen! De 4e 18-daagse Open Nederlandse Blind Tasting Competitie. Waarom open? Dit jaar zijn er ook buitenlandse deelnemers; 4 uit België, 3 uit Israël en 1 uit Zweden. En verder 67 uit Nederland wat in totaal maakt dat er 75 deelnemers zijn; een record.


Een korte uitleg:

De Nederlandse whiskyclub Usquebaugh Society (US) organiseert ieder jaar een proeverij-competitie waarbij iedere deelnemer 18 'blinde' samples krijgt thuis gestuurd die dan geproefd moeten worden.
Aan de hand van deze samples moet je dan raden de regio, de distillery, de leeftijd en het alcoholpercentage. Op de website van de club vul je dit in en krijg je punten voor ieder goed antwoord. Bij ieder sample wordt één of meer hints gegeven zodat je tot een 'educated guess' kan komen. er worden alleen Schotse whisky's geproefd en iedere regio komt minimaal één keer aan bod, de regio-indeling wordt die van Whiskybase gevolgd. Deze regio indeling wijkt iets af van die van de Scotch Whisky Association. Zo kent de Whiskybase indeling de regio 'islands' en sommige distilleries liggen op de rand van een regio zodat bij de één een distillery in de Speyside ligt en bij de andere juist in de Highlands. Whiskybase geeft dan uitsluitsel.

De BTC start op 6 december en eindigt op 23 december. Het is de bedoeling dat je iedere avond 1 sample proeft en beoordeeld. Voor 22.45 uur moet je je opgave voor die dag gedaan hebben. Iedere avond wordt dan om 23.00 uur de inhoud van de sample van die dag bekend gemaakt zodat je weet wat je geproefd hebt en hoe je gescoord hebt.

Vorig jaar deed ik voor de eerste keer mee en ik ben geëindigd op de 15e plaats van de circa 60 deelnemers. Naar mijn beleving een buitengewoon goede prestatie. Maar er zit nog kans op verbetering in... Los van de prestatie is het ook nog een bijzonder leuk om te doen; iedere avond een sample proeven en beoordelen, chatten met mede-deelnemers en een beetje gokken. 

De samples voor 2014 zijn binnen, uiteraard weer veel variatie in kleur (wat verder niets zegt...).



De volgende aanwijzingen zouden kunnen helpen...:

• Iedere dag komt de whisky uit een andere regio.

• Iedere regio is minimaal één maal vertegenwoordigd.

• Het minimale alcohol percentage bedraagt dit jaar 43% (dus niet 40% zoals op de website staat).

• Alle whiskies zijn Single Malt whiskies uit Schotland.

• Een distilleerderij kan maar één keer voorkomen per BTC editie.

De maximaal te behalen score per dag is 100 punten, en is als volgt verdeeld;

• 40 Punten voor de juiste Distillery, of 20 Punten voor de juiste Regio.

• Leeftijd juist 40 Punten, bij ieder jaar verschil scoor je 10 punten minder.

• Alkohol percentage goed, 20 Punten, bij iedere 0.1% verschil scoor je 1 punt minder.

• Er is ook een optie om een cijfer voor de sample van de dag te geven. Dit levert geen punten op,

maar geeft een mooi inzicht in hoe de deelnemers de betreffende whisky waarderen.

Distillatie: 2 keer, 2½ keer, 3 keer en vaker.

In Schotland wordt de spirit over het algemeen twee keer gedistilleerd, in Ierland over het algemeen drie keer. Maar wat is nu beter? Laten we beginnen door te stellen dan één keer distilleren van de wort (een bier-achtige vloeistof met een alcoholpercentage van om en nabij de 8%) niet genoeg is voor whisky. Whisky moet immers een minimaal alcoholpercentage hebben van 40%, na slechts één keer distilleren komt het alcoholpercentage uit ergens tussen de 20 en 30%.

Wat is distilleren?

Distillatie is een techniek om door middel van verdamping twee of meer stoffen in een oplossing te scheiden, gebaseerd op het verschil in kookpunt van deze stoffen. Het woordenboek kent zowel de schrijfwijze "destilleren" alsook "distilleren". Bij de vervaardiging van alcoholhoudende dranken is het gebruikelijk over distilleren te spreken, maar beide termen zijn correct; zo ook: destilleerderij en gedestilleerde drank. Bij distillatie gaat het dan wel eerder om de vluchtigheid van de vloeibare stoffen.

Bij de distillatie worden in het vergiste wort de alcohol en het water van elkaar gescheiden. Aangezien alcohol een lager kookpunt heeft (78 graden Celcius) dan water (100 graden Celcius), verdampt de alcohol en blijft het water achter. De alcoholdamp wordt dan opgevangen om na geforceerde afkoeling weer te condenseren.
Voor de productie van malt whisky worden uitsluitend distilleerketels (pot stills) van koper gebruikt. Koper heeft namelijk een zuiverende werking op alcohol. Door een chemische reactie verdwijnen met name de ongewenste zwavelaroma's. Als gevolg hiervan slijt het koper in de loop der jaren waardoor de wanden op den duur zo dun worden dat de ketel moet worden vervangen.

De vorm van de ketel verschilt per distilleerderij en zijn globaal onder te verdelen in drie typen: de ui-vorm, het lantaarnmodel en de variant met een zogenaamde boiling ball.

Ui-vomige potstill (Aberlour)

De ui-vorm is het klassieke model. Deze pot still remt de snelheid van de opstijgende damp en koelt de wash af, zodat overkoken wordt voorkomen. De vorm van de nek varieert, bij Glenmorangie is deze extreem lang waardoor de damp meer moeite moet doen om uit de still te ontsnappen, er is meer contact met het koper en dus een lichtere spirit. Bij Lagavulin is de insnoering minimaal waardoor er een soort peer-vorm ontstaat. 

Lantaarn-model (Laphroaig)

Het lantaarn-model kent een extra insnoering bij de halsaanzet. Daar vertraagt de damp en kan alleen het lichtste deel door de hals opstijgen.

Boiling ball (Old Pulteney)

Bij het model met de boiling ball wordt hetzelfde effect bereikt. De wort kan hier niet overschuimen en alleen de vluchtige elementen raken in de hals.

Er zit meestal een klein verschil in de vorm van de ketels voor de eerste distillatie (wash still) en die van de tweede distillatie (spirit still). De laatste is vaak wat "verfijnder" van vorm, logisch want deze bepaalt voor een groot gedeelte de smaak van de spirit.

Eerste distillatie

Wanneer het beslag met een alcoholpercentage van 5 tot 8% gereed is, wordt de wash still voor de helft of voor tweederde gevuld. Bij het verhitten kan het mengsel uitzetten en schuimen. Boven in de hals zit een venster waardoor men de schuimvorming in de gaten kan houden. De temperatuur is zodanig te regelen dat het schuimen stopt en de alcoholdamp over de zwanenhals uit de lyne-arm komt en in de koeler terecht komt, waar het condenseert en in de low wines receiver stroomt. De vloeistof heeft nu een alcoholpercentage van circa 21% en wordt met vermenging met delen uit een eerdere tweede distillatie op circa 28% gebracht. In dit ruwe distillaat zitten vele onzuiverheden zoals verkeerde alcoholen met esters, aldehyden en andere verbindingen. Drinken van deze low wines is erg gevaarlijk kan blindheid tot gevolg hebben! Om de onzuiverheden er uit te halen (en om een hoger alcoholpercentage te verkrijgen) is een tweede distillatie noodzakelijk.

Tweede distillatie

Na de eerste distillatie worden de low wines opgevangen in de low wines receiver en (tijdelijk) hier opgeslagen tot het moment dat de tweede distillatie kan plaats vinden. Dit gebeurt in een (meestal kleinere) spirit still. Doordat het volume is afgenomen na de eerste distillatie kan de spirit still kleiner zijn, en omdat juist hier het eindproduct bepaald wordt, wijkt vaak ook de vorm af van die van de wash still. Vaak..., maar niet altijd! Zie het plaatje van de stills van Aberlour, vrijwel dezelfde vorm. Op het plaatje van de stills van Laphroaig zie je wel verschil in de vorm van de wash stills (rode accenten) en van de spirit stills (zwarte accenten).

Derde distillatie

Het zal duidelijk zijn dat twee keer distilleren noodzakelijk is, maar waarom distilleren sommige producenten een derde keer? Oorspronkelijk komt het drie keer distilleren van de Ieren. Vanwege de hoge (Engelse) belasting op gemoute gerst, voegden de Ieren ook ongemoute gerst toe aan hun beslag. Doordat hierin de suikers nog niet "geactiveerd" zijn door het mouten, ligt het alcoholpercentage over het algemeen iets lager. Om dan toch een voldoende alcoholpercentage te verkrijgen is een derde distillatie nodig. In Ierland is dit nog steeds gebruikelijk.

Ook bij Lowland-distilleerderij Auchentoshan wordt drie keer gedistilleerd.

Wat opvalt is, is dat de spirit op 19-20% de "intermediate" still ingaat en (dus) niet vermengt wordt met delen uit een eerdere distillatie. Na de tweede distillatie heeft de spirit een alcoholpercentage van 54-56%, wat lager is dan een "normale"tweede distillatie. Na de derde distillatie heeft de new spirit een alcoholpercentage van 81%, wat weer een stuk hoger is. 

Twee-en-een-half keer distilleren

Deze techniek wordt alleen bij Springbank toegepast. Opmerkelijk: de distilleerderij produceert daarnaast ook een twee maal gedistilleerde (Longrow) en een drie maal gedistilleerde (Hazelburn) malt whisky. 

Onder het Springbank-label valt dus de zogenaamde 2½-distillatie"

Na de eerst distillatie komen de low-wines op circa 20-25% uit de wash-still. De helft daarvan gaat direct naar de spirit-still (no. 2 low wines still). De andere helft wordt eerst nog een keer gedistilleerd in de no. 1 low wines still voordat deze, samen met de feints uit een eerdere distillatie, bij rest van de low-wines gaat. 

Samenvattend: een deel is twee maal gedistilleerd en een deel drie maal, vandaar de uitdrukking 2½-distillatie. 

Springbank schema van 2½ x distilleren.

Vier keer distilleren

Voor zover mij bekend, is Bruichladdich de enige distilleerderij die een viervoudige gedistilleerde whisky op de markt brengt. Hoe vaker distilleren hoe zuiverder de spirit wordt. Maar of dat ook de smaak ten goede komt verteld het verhaal niet.

Proeverij KCWS 19-09-2014: MASATAKA TAKETSURU - grondlegger van de Japanse whisky

Deze proeverij laat ons kennis maken met het levensverhaal van Masataka Taketsuru, de grondlegger van de Japanse whisky.
We volgen het spoor van Taketsuru door Schotland om daarna over te steken naar Japan om een paar whisky’s te proeven die zijn naam dragen. De laatste whisky zal een hedendaagse Japanse whisky zijn gemaakt volgens de principes die Taketsuru nu bijna 100 jaar geleden leerde kennen en die hij vervolgens op zijn manier en op de door hem uitgekozen plaats toepaste.

In december 1918 reisde Masataka Taketsuru, telg uit een Japanse sake brouwers familie, naar Schotland met als doel om alles te leren over de whisky industrie. Taketsuru, die een technische opleiding had gedaan in Japan, schreef zich eerst in op de universiteit van Glasgow om daar een chemie cursus te volgen.

Voorjaar 1919 nam hij de trein vanaf Buchanen Street in Glasgow naar het noorden, naar Elgin, het hart van de Speyside. Zijn bedoeling was om zoveel mogelijk uit te vinden over de geheimen van de Schotse distilleerderijen. Hij had wat contacten, o.a. met de auteur J.A. Nettleton die het boek “The Manufacture of Spirit as conducted in the Distilleries of the United Kingdom” op zijn naam had staan. Nettleton wilde wel voor Taketsuru bemiddelen maar dat werd allemaal veel te duur. Taketsuru was op zich zelf aangewezen maar liet zich niet stoppen. Ondanks de voor hem vreemde cultuur en het feit dat een op en top Japanse gentlemen geen gebruikelijke bezoeker was in het Schotland van die jaren besloot hij op eigen houtje stageplaatsen bij distilleerderijen te gaan regelen.

De eerste distillery waar Taketsuru aan het werk kon als stagiair was Longmorn, en van deze distillery komt ook de eerste whisky van de avond: Longmorn 12yrs G&M 40%.
Kleur: licht geel.
Neus: licht, citrus, vanille en boter, kruidig en vrij vlak.
Smaak: scherp, boter en crème, kruidig. Matige whisky zonder sterke uitgesproken smaken of geuren.

Punten: 74

Na de stage in de Speyside komt Taketsuru met z'n kersverse vrouw Rita in Campbeltown terecht bij Springbank distillery.

De volgende twee whiskies komen hier vandaan, eerst de Hazelburn 10yrs 46%.

Kleur: licht geel.
Neus: licht, vanille en veel honing.
Smaak: honing, kruidig. Mooie volle en krachtige smaak. 

Punten: 79

Daarna de Longrow Peated NAS 46%. 

Kleur: licht geel.
Neus: rokerig, meer bepaald sigarettenrook.
Smaak: honing, kruidig. Mooie volle en krachtige smaak. 

Punten: 80

Hapje tussendoor: Beef Teriyaki.

Na het avontuur in Schotland keert Taketsuru met z'n Schotse vrouw en kennis van het distillatieproces terug naar Japan. In eerste instantie komt hij te werken bij de Suntory distillery (Yamazaki), maar de wens om een eigen distillery op te zetten blijft. Op zoek naar een locatie in Japan waar het klimaat zo veel mogelijk op dat van Schotland lijkt vind hij in Yoichi, op het noordelijke eiland Hokkaido. Hier start hij zijn distillery, Dai Nippon Kaju KK, later wordt dit hernoemd naar Nikka Distillery. 

De huidige eigenaren brengen tegenwoordig een blended malt op de markt onder dan naam Taketsuru, ter ere van de oprichter. 

De eerste is een NAS 43% blended malt. 

Kleur: donker geel.
Neus: noten, rozijnen, kruidig, chocolade en bloemen.
Smaak: sherry-achtig en gepolijst. Mooie volle en krachtige smaak. 

Punten: 85

Daarna de zelfde maar dan 17 jaar oud. 

Kleur: donker geel.
Neus: noten, rozijnen, kruidig, chocolade en bloemen.
Smaak: sherry-achtig en gepolijst, iets zachter dan de NAS. Mooie volle en krachtige smaak. 

Punten: 85

 

Uiteraard mag de sushi niet ontbreken op een avond als deze.

Na de twee blended malt dan toch nog een single malt, uiteraard ook van Nikka: de Yoichi 15yrs 45%.

Kleur: donker geel/bruin.
Neus: noten, rozijnen, kruidig, chocolade en bloemen.
Smaak: sherry-achtig en gepolijst. Mooie volle en krachtige smaak en echt zijde-zacht.

Punten: 88

Fijne avond weer. Buiten de reguliere proeverij om kregen we nog een Yoichi 12 yrs te proeven en op het laatst werd de Tobermory clubbotteling open gemaakt en geschonken. 

Whisky en sigaren

Als liefhebber van (goede) whisky kan ik op z'n tijd ook wel genieten van een (goede) sigaar. Is whisky een typisch Schots export product, sigaren zijn een typisch Nederlands product. Men vergeet dit vaak; deels omdat roken (van sigaretten) een beetje in het verdomhoekje zit, maar ook omdat men sigaren vaak associeert met Cuba, Nicaragua en andere landen uit het Caribisch gebied. Een verschil is hier wel, Nederlandse sigaren zijn over het algemeen short-fillers, uit het Caribisch gebied komen over het algemeen long-fillers. En voor veel sigarenliefhebbers zijn short-fillers voor sigaren wat blends zijn voor whisky. Toch heeft Nederland een lange traditie wat betreft produceren van sigaren.

Size does matter: althans, voor mij zeker wat sigaren betreft. Die enorme dikke kanonnen vind ik persoonlijk niks, liever een wat dunnere voor mij. Panatella's zijn een beetje mijn favoriet; diameter van rond de 8mm, en een lengte van een centimeter of 10 zodat je 'm in een minuut of 30 kan oproken. Persoonlijk houd ik niet van de "sigaar met een smaakje", zoals de Meharis van Agio. Liever een traditionele tabakssmaak.


Justus van Maurik
Van Justus is een lange tijd mijn favoriete merk geweest, en nog steeds kan ik er erg van genieten. Niet te strak gerold, zachte en toch pittige smaak, Javaanse tabak. En vrijwel overal te koop. Justus van Maurik garandeert dat elke sigaar is gemaakt volgens aloude traditie van kwaliteit en vakmanschap. Prima prijs-kwaliteit verhouding.

De Petit-Panatella, model slanke panatella, diameter ø9mm, lang 116mm., in kartonnen doosjes van 5 of in een houten kistje van 20 verkrijgbaar. Alhoewel; de verkrijgbaarheid is toch beperkt, bij de iets beter sigarenboer gaat het nog wel maar bij tankstations en de gewone sigarenwinkel vaak niet te koop.

Petit-panatella

De Noblesse is een wat grotere variant hierop. Model: een slanke Corona, diameter ø14mm, lang 133mm. in doosjes van 5 verkrijgbaar. Zachter van smaak dan de petit maar voor mij al iets te dik.

De Classique is -de naam zegt het al- een klassiek model sigaar. Model Signoritas, diameter ø11mm, lang 102mm. in doosjes van 10. Echt een sigaar voor de beginnende roker, toegankelijk en zacht van smaak.

De Tuitknak is een beetje een "ouderwetse" sigaar qua model, iets wat je opa vroeger rookte. Beginnende rokers steken 'm vaak aan de verkeerde kant aan, je moet namelijk de "punt" aansteken. Door het smalle puntje proef je onmiddellijk de smaak van het dekblad, de sigaar hoeft niet eerst een beetje op temperatuur te komen. Door het kleine puntje is de sigaar ook makkelijker aan te steken. Diameter ø14mm, lang 105mm.

Tuitknak

Olifant
Olifant is een traditioneel merk wat al heel lang meegaat. Echt een Premium merk, iets duurder maar ook kwalitatief beter. Alleen bij de betere sigarenboer te koop.

Het Knakje is een heerlijk zachte sigaar, klein maar fijn. Diameter ø12mm, lang 87mm. Makkelijk aan te steken door het puntje. Lekker zacht, echt iets voor bij de koffie of lunch, niet te strak gerold waardoor makkelijk te roken. In mooi houten kistje.

De Matelief is een half-corona. Diameter ø13mm, lang 90mm. Opmerkelijk strak gerold, het soortelijk gewicht is ook merkbaar hoger dan het Knakje, rookduur is uiteraard ook langer. In eerste instantie scherpe smaak, maar wordt snel zachter naarmate de sigaar warmer wordt. Askegel tot 3cm. is makkelijk te realiseren. After-dinner sigaar.

Balmoral
Ondanks de naam toch een echt Nederlands fabrikaat. Kenmerk vind ik toch het strakke rollen, het lijkt echt of de vulling in het dekblad geperst is, gevolg: pittige en scherpe smaak. Mij iets te scherp. Sumatra dekblad met een vulling van Cubaans, Braziliaans en Javaanse tabak. Ruim verkrijgbaar in Nederland.

De Overland is qua model en grootte vergelijkbaar met de Noblesse van Justus. Diameter ø13mm, lang 132mm. Te dik en te lang naar mijn smaak, echt een sigaar voor 's avonds laat bij een borrel.


Van 't Veen
Ambachtelijk fabriekje onder de rook van Kampen. Klein familiebedrijfje dat op traditionele wijze sigaren maakt. Alleen via de website van het bedrijf verkrijgbaar. Door de tussenhandel uit te schakelen blijft de prijs laag, mede omdat mooie verpakkingen uitblijven; de sigaren worden in een papieren zak geleverd. Meenemen dus in een aparte koker of een doosje/kistje van een concurrent (alu blikjes van La Paz bijvoorbeeld). Goede prijs-kwaliteit verhouding; kwalitatief minder maar uiterst lage prijs. Echt een sigaar voor overdag.

Van de Senoritas heb ik een zakje staan. Scherpe smaak, diameter ø12mm., lang 117mm. Verkrijgbaar per 100 stuks...

Van 't Veen sigaren: in een papieren zak...

La Paz
Zeer bekend merk en vrijwel overal te koop. Verkrijgbaar in kartonnen doosjes en -heel handig- aluminium blikjes. La Paz is vooral bekend door hun "wilde" modellen, een stukje los flos dat aan het uiteinde uit het dekblad steekt. De gedachte erachter is dat de sigaar daardoor makkelijker aan te steken is, in de praktijk valt dit tegen.

De Wilde Panatella was vaak de vervanger wanneer de Petit van Justus niet verkrijgbaar was. Scherper van smaak, het flosje bevalt mij niet, kortom; slechter vervanger.

De Wilde Cigarillo is één van de meest verkochte sigaren van Nederland. Afmetingen heeft een beetje weg van die van een sigaret, diameter ø8mm, lang 80mm.

De Wilde Cigarros is een traditioneel model Senoritas, diameter ø12mm, lang 118mm. Het handige blikje doet dienst als houder voor de Van 't Veen sigaren...

Bovenstaande is een beetje een overzicht van door mij gerookte merken en modellen. Er ontbreekt nog wel het één en ander, ook zal de lijst op den duur nog wel uitbreiden. Net als whisky is smaak afhankelijk van tijd, plaats, gezelschap, en andere factoren.

Gedicht

Schotland

 

in de "Highlands" uitgeteld

toch een "double Scotch" besteld

mannen in rokken zijn beroemd

een monster dat "Nessie" wordt genoemd

 

nooit gevonden

zou willen dat het wel zo was

het enige dat echt "kilt"

is dat monster in m'n glas

(schrijver onbekend)

Proeverij KCWS 31-03-2014: Exclusieve Auchentoshan masterclass door Alasdair Dickinson

Dankzij de goede relatie tussen KCWS en importeur Intercaves konden de leden op maandag 31 maart genieten van een bijzondere Auchentoshan masterclass. Onze tastemaster deze avond was Alasdair Dickinson, de nieuwe brand-ambassador van Auchentoshan.

Alasdair ("Ali") Dickinson

De line-up deze avond bestond uit de volgende expressies van Auchentoshan:

* Virgin Oak
* American Oak
* 12 years
* Three Wood
* 18 years
* 21 years

En ja we hadden een primeur! Auchentoshan, ‘the triple distilled Lowland Malt’, introduceert in april 2014 in Nederland de American Oak. Aan de rijping van het drievoudig gestookte distillaat op ‘first fill’ bourbon vaten van Amerikaanse eiken dankt Auchentoshan American Oak zijn naam. Nadat er eenmalig Bourbon whiskey op heeft gerijpt geven deze vaten hun zoete houttonen aan Auchentoshan’s fruitige ‘new spirit’.

Auchentoshan is de één van de weinige Schotse single malt die drie keer wordt gedistilleerd hetgeen resulteert in een licht en toegankelijk karakter. Door vaten te gebruiken van diverse houtsoorten waarop eerder bourbon, sherry, port of wijn hebben gerijpt krijgen de Auchentoshan malts diverse smaaknuances.

De distilleerderij is sinds 1823 gevestigd nabij Glasgow, aan de voet van de Old Kilpatrick Hills; vandaar de naam Auchentoshan < och’n’tosh’n>, Keltisch voor ‘hoek van het veld’ en is één van de twee constant producerende Lowland malt distilleerderijen. (De andere is Glenkinchie, de derde nog actieve Lowland-distillery is Bladnoch, deze produceert slechts 2 maanden per jaar.)

Mooie proeverijlocatie.

De locatie was deze keer niet in de bibliotheek maar in de kapel, een mooie sfeervolle ruimte. Aan de hand van een powerpoint presentatie werden we door Alasdair ("Ali") door de selectie van de avond geloodst. Uiteraard een heel verhaal over de drievoudige distillatie die Auchentoshan doet (kom ik later in een ander bericht op terug) en hoe uniek dit wel niet is.

De aftrap was de Virgin Oak: gerijpt in nieuwe ongebruikte eiken houten vaten en gebotteld op 46%, leeftijd onbekend maar volgens Ali maximaal 12 jaar oud omdat met pas 12 jaar geleden de nieuwe eiken houten vaten begon te gebruiken.
Kleur: licht geel.
Neus: licht, citrus, vanille en boter.
Smaak: zoet, zacht, boter en crème, zoethout, kruidig. Prima whisky zonder sterke uitgesproken smaken of geuren.
Punten: 82

Primeur van de avond.

De volgende was de primeur: American Oak. Pas vanaf 1 april 2014 wordt deze in Nederland op de markt gebracht. Zoals de naam doet vermoeden puur en alleen op (gebruikte) Amerikaans eiken (ex-Bourbon-) vaten gerijpt. Botteling voor NL op 40%, sommige andere delen van de wereld op 46%.
Kleur: licht geel.
Neus: citrus, vanille. 
Smaak: wateriger dan de eerste, zoet, zacht. Het boterige/crème van de Virgin Oak ontbreekt, was waarschijnlijk op 46% beter geweest. 
Punten: 80

Oorspronkelijk stond er een New Spirit in de line-up, maar op het laatste moment werd deze vervangen door de 12 jaar oude. Standaard botteling op 40%, vatting van hoofdzakelijk ex-bourbon-vaten met een paar ex-sherry-vaten.
Kleur: goud.
Neus: citrus, vanille. 
Smaak: zoet en zacht. Ik vond 'm weinig indrukwekkend.
Punten: 79

Tussendoor een hapje: gerookte zalm op een spies en met dip. Bijna net zo lekker als thuis!

Na de pauze kregen we de Three Wood voorgeschoteld. Ik heb slechte herinneringen aan deze versie; in mijn "begindagen" als whisky drinker vond ik dit niet om door te komen. Sterker nog: ik vond deze zelfs vies. Hoe anders zou ik er nu tegenaan kijken? Botteling op 43%.
Kleur: donker goud.
Neus: rozijnen, noten, karamel; duidelijke sherry-invloeden dus.
Smaak: butterscotch-chocolade, sherry, rozijnen, noten, zoet, donker fruit. Erg lekker toch wel deze! 
Punten: 85

Leuk was de vergelijking van Ali met een motorcycle-display-team: degene met de vlag krijgt alle aandacht terwijl de lagen daaronder voor de balans moeten zorgen.

Een motorcycle-display-team: de lagen eronder zogen voor de balans terwijl de vlaggendrager aan de top alle aandacht krijgt.

In de whisky ook: de ex-bourbon vaten zorgen voor de balans, de ex-oloroso vaten geven een mooie finish en "mr. Pedro Ximinez is waving the flag at the top".
Ook deze Three Wood heeft geen leeftijdsaanduiding, volgens Ali is dit omdat iedere batch een kleine fluctuatie geeft in het aantal maanden en jaren waarin de whisky in totaal gerijpt heeft. Richtlijn is: rijping van 10 jaar ex-bourbonvaten + 1 jaar ex-oloroso + 1 jaar ex-PX-vaten. In totaal om en nabij de 12 jaar met als marge plus 1 of min 1 jaar.

De volgende heeft wel een leeftijdsaanduiding: 18 jaar. Een vatting van ex-bouron en ex-sherry vaten op een sterkte van 43%.
Kleur: goud.
Neus: frisser, groene thee, vanille, citrus.
Smaak: fris en waterig. Was waarschijnlijk op 46% beter geweest.
Punten: 83

Hapje tussendoor: kwartel-eitje met filet-americain op een mini toastje. Lekker!

De finish komt in zicht en er staat alleen nog de 21 jaar op de lijst. Meer sherry in de vatting en gebotteld op 43% (waarom zo laag toch?).
Kleur: goud.
Neus: zoet, noten, chocolade, redelijk veel sherry-invloeden.
Smaak: zoet, zacht, honing, zacht en romig in de mond. Best goed maar voor een 21 jaar oude had je wel wat meer mogen verwachten.
Punten: 84


Leuke avond weer, de kapel is ook een goede plek om een proeverij te houden. De Schot van dienst kon een leuk verhaal vertellen in een redelijk goed te volgen "Glaswegian" accent met leuke anecdotes. Gezellig, lekkere hapjes en lekkere whisky; wat wil je nog meer?

Proeverij KCWS 21-02-2014: American Micro distilleries

Op vrijdag 21 februari was het druk en zat de zaal goed vol. Geen wonder, want de line-up was niet alledaags met whisk(e)ys uit Amerika en Canada, afkomstig van zogeheten micro distilleries of farm distilleries. Naast de in totaal 32 proevende deelnemers waren er ook nog twee niet aanwezige proevers die gebruik maakten van proefflesjes, een nieuwe service vanuit KCWS. Sommige deelnemers wisten zich nog op de laatste minuut aan te melden.

Denk je als whiskyvereniging over het algemeen wel voldoende glaswerk te hebben, nou, de line-up bestond uit 9 (negen…!) verschillende flessen, keer 32 proevers is: tekort. Ondanks de 36 eigen proefglaasjes die ik zelf had meegenomen, zat er niets anders op dan in de twee pauzes zo veel mogelijk glazen af te wassen. Maar het was het waard. Zelfs de door Eddy uitgedeelde hapjes waren in "American Style", want er waren onder andere mini hamburgertjes.

Na de opkomst van de bierbrouwerijen is er in Amerika nu een groei te zien in het aantal kleine (=micro) distilleerderijen. Waarom Amerika en niet Schotland? Dat heeft te maken met de wetgeving. De schotse whisky industrie is sterk beschermd. Wat wel en vooral ook wat niet mag met schotse whisky is vastgelegd in de wet. Begrijpelijk, je wilt immers niet dat er met je whisky geknoeid wordt, maar deze strenge regelgeving staat vaak wel vernieuwing in de weg. De Amerikaanse wetgeving is veel minder streng en hier wordt dan ook volop geëxperimenteerd met van alles en nog wat op whiskey gebied.

Van het begin… niet alleen gerst of mais maar ook andere granen.

Tot het einde… andere vaten dan alleen die van eikenhout, bijvoorbeeld berkenhout.

De 9 whiskey's van vanavond komen van de beste micro distilleries, die allemaal iets bijzonders hebben. Ze komen niet alleen uit de traditionele whiskey staten zoals Kentucky maar uit het hele land. Er zijn pot still whiskey's en column still whiskey's. Er zijn jonge whiskey's van minder dan 3 jaar en oude tot 18 jaar oud. Die laatste whiskey komt van de begin jaren negentig gesloten Stitzel-Weller distillery uit Louisville, Kentucky. Het verlies van deze distilleerderij die nu afgebroken is, wordt vergeleken met het verlies van de Brora en de Port Ellen distilleerderijen in Schotland.

Micro distilleries in de VS.

De eerste van deze avond is wel iets heel bijzonders: een single barrel whiskey geblend met blackberry-sap! Afkomstig van de Leopold Bros. Distillery in Denver, Colorado. Zij maken whiskey, voegen er fruitsap aan toe (in dit geval blackberry-sap) en doen dit in gebruikte bourbon vaten om te laten rijpen.

Blackberry flavoured...

Leopold Bros. Rocky Mountain Blackberry Flavoured Whiskey, Single Barrel, no age statement, batch #1332, 40%.
Deze vuurrode whiskey verzorgde de aftrap en deed nogal wat wenkbrauwen stijgen. De friszure fruitlucht knalt het glas uit en doet hetzelfde met de smaak. Is niet zo verwonderlijk, want de new spirit is gemengd met geperste bramen en het geheel is gerijpt in het vat. Het meerijpen van het bramensap zorgt ervoor dat het kan oxideren en dat maakt de smaak van de bramen nog intenser. In de nasmaak is het onmiskenbaar een bourbon whiskey. Opmerkelijk is dat dit product in Amerika nog steeds als whiskey mag worden verkocht, iets dat in Schotland ondenkbaar is. Grappig is dat achterop de fles, naast de obligate waarschuwingen over de invloed van drank en zwangerschap, ook staat aangegeven dat de smaak van de blackberries binnen 30 dagen na opening van de fles op z'n best is. Geen spul om lang open te laten dus. Benieuwd wat er overigens verder met de vaten gebeurt…
Kleur: Rode wijn.
Neus: Bosvruchten, bramen, vleugje vanille.
Smaak: Mierzoet! Bramen en bosvruchten overheersen, beetje scherpte van de alcohol.
Rare combinatie en niet lekker! Whiskey en vruchtensap gaan niet samen.
Punten: 60.

... geen goede combinatie!

Gelukkig volgt er al snel iets 'normalers': een whiskey gemaakt van rogge. Om als Rye whiskey aangemerkt te mogen worden moet er minimaal 51% rogge gebruikt worden; voor deze Redemption Rye is 95% rogge gebruikt. Deze spirit rijpt minimaal 2 jaar in gebrande eiken houten vaten waardoor het 'straight' genoemd mag worden. Na ruim 2 jaar wordt het gebotteld op 92 proof (= 46%).

Redemption Straight Rye Whiskey Lawrenceburg Distillers, Indiana, Bottled by Bardstown Selections, Kentucky, small batch #110, over 2 years, 46%.
Met whiskey gestookt van 95% rogge (en waarschijnlijk dus 5% gerst) probeert Redemption's Rye de faam van rye whiskeys weer te laten herleven in bars in Amerika en beroemde cocktails als The Manhattan, Whiskey Sour en The Oldfashioned. Zacht van smaak met een ietsje kruidige afdronk.
Kleur: Goud/geel
Neus: Nieuwe vloerbedekking, lijm, chemisch.
Smaak: Beetje wrang, aparte smaak, vrij vlak.
Punten: 70.



Nummer drie vanavond is een 'gewone' Bourbon: Angel's Envy. Gemaakt door de Louisville Distilling Co. in Kentucky en gefinished in Ruby Port vaten. Doordat het meer dan 2 jaar oud is mag het 'Straight' Bourbon heten.

Angel's Envy Kentucky Straight Bourbon, small batch, Ruby Port wine barrel finished, up to 6 yrs, 43,3%.
Gecreëerd door master distiller Lincoln Henderson, die de whiskey na een rijping van bijna 6 jaar in charred white oak barrels, laat finishen in ruby portvaten. En dat proef je. Zoet en vol van smaak. Prima after dinner whiskey.
Kleur: Goud.
Neus: Lijm, vanille.
Smaak: Mooie volle smaak, lijm en vanille hebben de boventoon, doet een beetje chemisch aan.
Typische bourbon.
Punten: 72.

Tussendoor een typisch Amerikaans hapje: een hamburger.

De volgende komt van de Corsair Distillery uit Nashville, Tenessee. Gestookt in een potstill en net als Schotse whisky gebruikt men gerookte malt uit gerst. Deze malt wordt gerookt met turf, berken- en kersenhout, vandaar ook de naam Triple Smoke.

Corsair Artisan Triple Smoke American Malt Whiskey, small batch #111, no age statement, 40%.
De mout voor deze whiskey is samengesteld uit op drie verschillende soorten gerookte mout: kersenhout, turf en berkenhout. De whiskey zelf is gestookt in een pot still en gerijpt in new charred oak. De whiskey is wat troebel in het glas, hetgeen kan duiden op het feit dat er geen gebruik is gemaakt van koude filtratie. Master distiller Darek Bell is in de leer geweest bij Bruichladdich en die invloed is duidelijk merkbaar.
Kleur: Goud (en een beetje troebel).
Neus: Sterke geur, maltig, beetje wrang, vleugje rook (als houtkachel).
Smaak: Hier komt de rokerigheid meer naar voren, vleugje oud leer.
Karaktervolle whiskey. Er is geen leeftijd opgegeven (no age statement) en aangezien het ook niet als 'straight' wordt aangemerkt is het waarschijnlijk minder dan 2 jaar oud. En dat proef je! Het wrange en maltige is typerend voor erg jonge whiskey. Langer laten rijpen zou de smaak ten goede komen.
Punten: 75.



Nummer vijf is afkomstig uit Waco, Texas. De Balcones Distilling Co. maakt hier een whisky uit blauwe mais. Dit is een mais-soort die in Mexico en in het zuiden van de VS veel voor komt. Baby Blue is de enige whisky ter wereld die van deze blauwe mais gemaakt wordt.

Balcones Baby Blue corn whisky, small batch #BB13-6, no age statement, 46%.
Whisky (inderdaad: geen "e") gestookt van Atole, een roasted blue corn meal. Van iedereen om mij heen één van de favorieten van de avond. Zachte smaak en plezierige afdronk. De term "oude jenever" hier en daar gehoord aan tafel.
Kleur: Goud (gelukkig niet blauw!).
Neus: Maltig, rogge, mais.
Smaak: Volle smaak, ook weer het wrange en maltige van jonge whisky, zacht. Best lekker.
Punten: 76.

Hapje tussendoor: micro garnalen-salade.

De volgende twee komen uit de staat New York. Tuthilltown Spirits maakt allerlei gedistilleerde dranken, waaronder een Bourbon en een Rye whiskey. De whiskeys worden gedistilleerd in een potstill. Erg grappig zijn de 375ml flesjes

Tuthilltown Hudson Baby Bourbon, 100% New York corn, batch #14, no age statement, 46%.
Deze whiskey is twee keer gestookt in een pot still en daarvoor is het hoogst mogelijke percentage maïs gebruikt dat volledig afkomstig is uit de staat New York, om vervolgens te rijpen in kleine (tot héél kleine) vaten, variëren van 3 tot 55 gallon. Typisch een product van lieden die de zaak anders aanpakken dan normaal. Zo gebruikt men naar verluidt een iPod in combinatie met een aantal flinke subwoofers om de inhoud van de vaten eens goed door elkaar te schudden met het doel om de interactie met het hout te bevorderen. Van de herrie tijdens de rijping is in het flesje (375 ml) weinig terug te vinden, maar wat overblijft is een lekkere milde en zachte whiskey, die de naam Baby Bourbon eer aan doet.
Kleur: Donker goud.
Neus: volle geur, noten, chocolade, bijna sherry-achtig.
Smaak: scherp en toch zoet.
Lijkt wel een sherry-cask matured whisky. Erg lekker.
Punten: 77.

Tuthilltown Hudson Manhattan Rye Whiskey, batch #4, no age statement, 46%.
Deze whiskey is twee keer gestookt van rogge in een pot still en vervolgens gerijpt in kleine vaten, gemiddeld zo'n 20 gallon. Net als bij de rijping van de Baby Bourbon worden de vaten met lage bastonen "geschud" om het rijpingsproces te versnellen. Het resultaat is een pittige, kruidige whiskey, die zo eigen is aan rogge. De naam "Tuthilltown" werd aan tafel al gauw omgedoopt tot "Tuthola" en dat zegt meer over de gezellige sfeer dan een smaakbeschrijving…
Kleur: Goud.
Neus: lijm, nieuwe vloerbedekking, chemisch.
Smaak: Volle smaak, scherp en rauw.
Minder dan de vorige maar toch goed.
Punten: 76.

Hapje tussendoor: gevuld ei.

We naderen de finish van de avond (negen samples is wel doorwerken) en dit maal weer een Rye. Beetje onduidelijk dit; is WhistlePig nou een distilleerderij of alleen maar een bottelaar? Op het etiket staat: bottled at the WhistlePig farm, Shoreham, Vermont.

WhistlePig Straight Rye Canadian Whiskey, 10 years old, 46%.
De enige Canadese whiskey van de avond. De whiskey is gemaakt onder het toeziend oog van David Pickerell, master distiller bij Hillrock Estate Distillery en WhistlePig Rye Whiskey. Daarvoor was hij jarenlang de master distiller bij Makers Mark. Op de fles is nergens aangegeven waar deze whiskey is gestookt, maar er staat dat de whiskey is geïmporteerd uit Canada. Vol van smaak en kruidig. Lokaal vooral gedronken in cocktails.
Enkele sappige details: een van de eigenaren van deze distilleeerderij is de Nederlandse zakenbankier Wilco Faessen én de Amerikaanse vakpers geeft aan nooit een betere rye te hebben geproefd, lucky us!
Kleur: Goud.
Neus: Goede geur, zoet, vanille, koffie.
Smaak: scherp toch weer, chemisch (lijm), vanille en koffie.
Punten: 74.

De laatste is ook meteen de oudste: 18 jaar maar liefst. Stitzel-Weller is een distilleerderij die een vergelijkbare geschiedenis kent als bijvoorbeeld Port Ellen of Brora. Eigendom van Diageo en gesloten eind jaren '80/ begin jaren '90, en tegenwoordig een bijna legendarische status. S-W is gesloten in 1992, dit is de distilleerderij waar de Rip Van Winkle- en Bulleit- whiskeys vandaan kwamen. Deze whiskey is gemaakt van hoofdzakelijk tarwe (wheat).

Stitzel-Weller Jefferson's Presidential Select, Kentucky Wheated Bourbon, small batch #14, 18 years old, 47%, bottled by McLain & Kyne
De laatste en oudste whiskey van de avond. Op het etiket staat dat de whiskey is gerijpt in Stitzel-Weller barrels, die ook werden gebruikt door de legendarische Stitzel-Weller distillery in Shively Louisville, maar nergens is de naam van de distillery aangegeven. Het vermoeden is dat het in dit geval gaat om een onafhankelijke bottelaar, die de whiskey uitbrengt in een chique fles met zegel en etiket. 18 jaar rijpen in een nieuw eiken vat geeft een glas dat vooral naar hout ruikt en smaakt.
Kleur: Donker goud.
Neus: Likeur/zoet, after shave, fleurig.
Smaak: zoet en vol, chemisch/ lijm.
Punten: 74.

Al met al weer een leerzame avond. De whiskeys en bourbons waren niet spectaculair lekker maar allemaal even bijzonder (want in de EU moeilijk verkrijgbaar). De Tuthilltown Baby gaat wat mij betreft met de eer van lekkerste van de avond strijken, ook de Baby Blue was wel bijzonder.
Wat over het algemaal toch wel opvalt is dat het allemaal vrij jonge whiskeys zijn, en ik denk dat een langere rijping in de meeste gevallen de smaak ten goede komt. Al waren de 10 en 18 jaar oude op het eind niet per sé de lekkerste.